Aşırılığın Peygamberleri: Nietzsche, Heidegger, Foucault, Derrida

Açıklama

Batı tarihinde birkaç düşünür aşkın ve zorlayıcı kültürel vizyonlar ortaya koymuştur. Bu vizyonlar önceki düşüncelerden kopmaları açısından aşkın, kendilerinden sonra gelen düşünürleri onları büyük bir ciddiyetle ele almaya itmeleri açısından zorlayıcıdırlar. Bu tür vizyonları dile getiren düşünürlere yerinde bir nitelemeyle gündem belirleyiciler adı verilir: Onlar kendilerini takip edenler için düşünsel önceliklerin sırasını belirlerler. Yeni bir şey keşfetme umuduyla sınırda yaşarlar.

Nietzsche’den Heidegger, Foucault ve Derrida’ya uzanan çizgi, bence, kendine özgü bir bütünlüğe sahiptir; Batı’nın yakın dönemdeki düşünce tarihinin önemli bir kısmını anlamamıza yardımcı olan bir bütünlüktür bu. Nietzsche’yle birlikte bir şey biter ve yeni bir şey başlar; Derrida’yla birlikteyse bu yeni başlangıç sona eriyormuş gibi görünmektedir. Dahası, bu çizgi ile düşünce tarihimizdeki gittikçe daha fazla kabul gören diğer gerçeklikler arasında bir dizi ilginç bağlantı vardır. Geçmişe baktığımızda, bu çizgi Aydınlanma’nın “başarısızlığı” diye adlandırılagelen şeyle bağlantılıdır.

Bugüne baktığımızda ise bu çizgi 20. yüzyıl sonunda yaşayan birçok sanatçı ve entelektüelin hâlâ benimsediği birçok varsayımla bağlantılıdır. Modernizmin ve postmodernizmin varsayımları en güçlü ve tutarlı biçimde burada ele aldığımız düşünürler tarafından dile getirilir. Onlarda dile getirildikleri biçimiyle bu varsayımları incelemek, hâlâ yürürlükte olan görüşleri incelemek demektir. Bu düşünürleri eleştirirken, dolaylı olarak kendimizi eleştiriyoruz.
—Allan Megill
YAZAR HAKKINDA: Tarihçi ve eğitmen Allan Megill 1947’de Kanada’da doğdu. Tarih öğrenimi gördüğü Saskatchewan Üniversitesi’nden 1969 yılında mezun olduktan sonra, sosyal bilimler alanındaki mastırını Toronto Üniversitesi’nde, felsefe alanındaki doktorasını ise Columbia Üniversitesi’nde tamamladı. 1974 yılında Iowa Üniversitesi’nde ders vermeye başlayan Megill 1990 yılında Virginia Üniversitesi’ne geçti ve halen bu üniversitede tarih profesörü olarak hizmet veriyor. Bilhassa Modern Avrupa düşünce tarihi, tarih kuramı ve tarih felsefesi konularında değerli çalışmalara imza atan ve 2005-2014 yılları arasında Journal of the History of Ideas adlı derginin yönetim kurulu başkanlığını yapan Megill’in yayımlanmış diğer kitapları şunlardır: Historical Knowledge, Historical Error: A Contemporary Guide to Practice (Tarihsel Bilgi, Tarihsel Hata: Güncel Bir Rehber; 2007) ve Karl Marx: The Burden of Reason (Karl Marx: Akıl Yükü; 2002).

Ek bilgi