Cogito 105-106 – Yoksulluk

Açıklama

3 aylık düşünce dergisi “Cogito”nun bu dosyasında “Yoksulluk” odakta. Yaşamı geçim mücadelesine indirgeyen, insanın düşüncesini, ilişkilenmelerini, zihinsel faaliyetlerini felç edici bir gelecek kaygısına kıstıran yoksulluk, insanla birlikte toplumu da kötürümleştiren, geleceği gasp eden bir hak ihlali ve adalet meselesi.Yoksulluk dosyasında, emek rejimindeki ve devlet-yurttaş ilişkisindeki dönüşümler, yoksulluk araştırmalarındaki yaklaşımlar, refah devletinin çöküşü ve yeni işlevleri, kadın ve çocuk yoksulluğu üzerine yazı ve söyleşiler, 21. yüzyılda yoksulluk ve eşitsizliğin reel nedenleri, sonuçları ve çözüm arayışlarına odaklanıyor.Dosyanın yoksulluğu özgürlük ve etik, politik ve ekonomik şiddet, kritik ve kriz, mekânın kuruluşu ve toplumsal bölünme, varsıllık ve yoksulluk, yasa ve iktidar ilişkileri ve gerilimleri üzerinden düşünmeye ve sorgulamaya davet eden yazıları da yaşamı kaplayan yoksulluk ve yoksunluk ağında felsefi sorgulamayla bir gedik açma, geleceği tekrar yaşam ufkuna yerleştirme uğraşının yoksulluk felsefesi açısından merkezi önemini öne çıkarıyor.Kadın yoksulluğundan başlayarak her tür yoksulluğu, kavramı nesnesine olabildiğince yakınlaştırarak, onunla birlikte dönüştürerek işe koşma yaklaşımıyla düşünme, yazma ve sorgulama çabasının, yoksulluğu resmi söylemlerin, verilerin ve istatistiklerin sirayet edemediği haliyle, radikal başkalığıyla temsil eden Latife Tekin edebiyatındaki kurucu işlevi, Fatih Altuğ’un “Latife Tekin ve Yoksulluğun Bilgisi” başlıklı incelemesinin esas izleği.Yerleşik yaşama geçişle birlikte başgösteren eşitsizlik ve yoksulluk bugün insan haysiyetine yaraşır bir yaşam sürdürmek için gerekli temel gereksinimlerden mahrumiyet hali olarak tanımlanıyor. Bu maddi mahrumiyet, yaşamın her alanını, insan varoluşunun bütününü dalga dalga kaplayan bir mahrumiyet bir yandan da. Kişinin maddi, fiili kısıtlarıyla, düşünen, eyleyen bir birey, bir fail olarak potansiyelleri arasındaki yarılmanın kapanmasına geçit vermeyecek kadar katı, adeta bir yazgı gibi nesiller boyu aktarılacak kadar kalımlı. Maddi koşullarla özgürlük içinde insanca yaşama imkânı arasındaki belirleyici ilişki, yoksulluğu özgürlük ve ahlak, politik ve ekonomik şiddet, kritik ve kriz, mekânın kuruluşu ve toplumsal bölünme, varsıllık ve yoksulluk, yasa ve iktidar ilişkileri ve gerilimleri üzerinden düşünmeyi zorunlu kılıyor. “Kriz ve Yoksulluk” temalı sempozyumda sunulan ve aynı adlı bölümde yayımladığımız tebliğler, yaşamı kaplayan yoksulluk ve yoksunluk ağında felsefi sorgulamayla bir gedik açma, geleceği tekrar yaşam ufkuna yerleştirme uğraşının yoksulluk felsefesi açısından merkezi önemini öne çıkarıyor. Tuğrul Özkaracalar “İnsan Hakları Bağlamında Yoksulluk” başlıklı yazısında yoksulluğu “zarar” kavramı üzerinden, bir insan hakları ihlali olarak değerlendirerek yoksulluğun etik boyutunu irdeliyor. Bernardo Ferro “Hegel’in Hukuk Felsefesinde Yoksulluk ve Tanınma” başlıklı yazısında, yoksulluğu toplumsal yabancılaşmanın bir biçimi olarak ele alan Hegel’in sivil toplum ve siyasal devlet nitelendirmelerini Hegelci bir eleştiriye tabi tutarak, güncel piyasa sisteminde radikal bir dönüşümün ipuçlarını filozofun korporasyonlar sistemi önerisinde arıyor. Dosyanın siyaset ve yoksulluk ilişkisine dair diğer yazısı “Demokrasi ve Yoksullar”da Andreas Kalyvas otoriter yönetimlerin yükselişe geçtiği siyasal kriz ortamında yoksullar ve demokrasi ilişkisine odaklanarak, az sayıda kişinin çoğunluk üstündeki egemenliğine karşı, yoksulların zenginler üstünde egemenlik kurma mücadelesini tanımlayan radikal bir demokrasinin koşullarını sorguluyor.Feyza Akınerdam, Nükhet Sirman – Söyleşi – Kadın Yoksulluğu ve Ekonomik Şiddet Zelal Yalçın, Şehide Zehra Keleş, Elanur Aksakal – Kadın Yoksulluğuna Karşı Yerelde Bakım Partnerliği: Kadınlar, Çocuklar ve Sürdürülebilir Toplumlar İçin Bir Model Önerisi Başak Akkan – Krizler Çağında Çocuk Yoksulluğu Çocuğun İyi Olma Hali ‘Ekosistemi’ Üzerine Düşünceler Tuğrul Özkaracalar – İnsan Hakları Bağlamında Yoksulluk Erdem Yörük – Söyleşi – Yoksulların Siyaseti ve Refah Devleti William I. Robinson – Pandemi Sonrası Küresel KapitalizmTartışma

Ek bilgi