Devlet Soyluları Büyük Okullar ve Zümre Ruhu

Açıklama

“Devlet Soyluları’nın politik anlamı ve amacı budur: Postmodern peygamberlerin bezgin feryatlarına rağmen tahakkümün akılcılaşmasına karşı en iyi silahımız olan, tahakküm üzerine bu rasyonel bilgiye katkıda bulunmak.” Loïc J. D. Wacquant. Fransız Devrimi’nin 300. yıldönümünde yayımlanan bu eserinde Pierre Bourdieu, hem bilgi sosyolojisinin hem de iktidar sosyolojisinin en önemli dallarından biri olarak gördüğü eğitim sosyolojisi bakımından ülkenin en seçkin eğitim kurumları olan Büyük Okullar’ın öğrenci kitlelerini, uzun süreye yayılmış araştırmalarla kapsamlı şekilde inceleyerek Fransa’nın iktidar alanını; özellikle de iktidar mevkilerinde yer tutmada, eğitimin, yani akademik sermayenin aldığı rolü çözümlüyor. Doğuştan, yani aileden gelen nitelikler ile sonradan, liyakatle edinilenleri birleştirmeyi başarması sayesinde, demokratik idealin etkisi altındaki toplumlarda sosyal ayrıcalıkların kalıcılaşmasına gerekçe sağlamaya birebir olan kültürel sermayenin rolünü gözler önüne seriyor. “Okul”u, kitabın ortaya çıkardığı sosyal kullanımlarının hakikatiyle, yani hem tahakkümün hem de tahakkümün meşrulaştırılmasının dayanaklarından biri olarak kavramak için, “özgürleştiren okul” efsanesine veda etmek gerektiği sonucuna varan Bourdieu söyle diyor: “‘Özgürleştiren okul’ efsanesi, aynen soyluluk inancı gibi, doğuştan getirilenler ve doğa etrafında şekillenmekteydi. Ancak bu ikisi tanrı vergisi yetenek ve kişisel liyakat ideolojisi görünümlerinde yeniden tasarlanmıştı. Bu efsane, akademik kurumun en derinlerine; pedagojik gelenekleri ile kurallarına ve eğitim kadrolarının inançları ile yatkınlıklarına pratikte nakşolmuştu. Böylelikle, bir yandan doğuştan getirdiği özelliklerden, yani özünden ötürü hükmetmesi meşru olan bir gruba atfedilen tüm özellikler kendisine atfedilmekte olan mektepli soylular grubu, diğer yandan, gönül rahatlığıyla, soylu doğmuşların karşısına koyulabildi. […] Her şey, cumhuriyetçi kavrayış kategorisi haline gelmiş olan, ‘beşikten’ ile ‘hak ederek/liyakatle’ karşıtlığı nâmına bu grubu eski aristokrasinin karşısına koyarak kavramaya meyilli kılarken, yeni akademik ‘seçkinleri’ bir soylular sınıfı olarak nasıl tasavvur edebilirlerdi ki?” Aslı Sümer’in titiz çalışmasıyla ilk kez Türkçeye kazandırılan Devlet Soyluları, Bourdieu’nün öğrencilerinden sosyolog Loïc Wacquant’ın İngilizce baskı için yazdığı önsözle yayımlanıyor. “Devlet Soyluları’nın politik anlamı ve amacı budur: Postmodern peygamberlerin bezgin feryatlarına rağmen tahakkümün akılcılaşmasına karşı en iyi silahımız olan, tahakküm üzerine bu rasyonel bilgiye katkıda bulunmak.” – Loïc J. D. Wacquant YAZAR HAKKINDA: 20. yüzyılın en etkili sosyologlarından biri olan Pierre Bourdieu (1930-2002), École Normale Supérieure’deki felsefe eğitiminin ardından, iki yıl süren zorunlu askerlik görevini Cezayir’de yerine getirdi. İlk eserleri Cezayir’in Kabiliye bölgesindeki etnoloji çalışmalarından oluşan düşünür, toplumsal sorunlara müdahil bir bilim anlayışını savundu. Bu çerçevede 1975 yılında Actes de la Recherche en Sciences Sociales isimli dergiyi ve 1995 yılında ise Raisons d’Agir yayınevini kurdu. Collège de France kürsüsünde verdiği dersler daha sonra kitaplaştırılan yazarın ayrıca “Sosyoloji bir dövüş sporudur” [Sociologie est un sport de combat] başlıklı bir belgeseli bulunmaktadır. Çok sayıda eseri Türkçeye çevrilen yazarın öne çıkan eserleri: Sosyolojiyi Düşünmek-Düşünümselliğe Dönüş (Metis, 2023), Homo Academicus (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2021); Ayrım: Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi (Nika, 2021); Bir Pratik Teorisi İçin Taslak (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2018); Karşı Ateşler I-II (Sel, 2017-2018); Akademik Aklın Eleştirisi (Metis, 2016); Sosyoloji Meseleleri (Heretik, 2016); Dünyanın Sefaleti (Heretik, 2015); Yeniden Üretim: Eğitim Sistemine İlişkin Bir Teorinin İlkeleri (Jean-Claude Passeron ile, Heretik, 2015); Devlet Üzerine: Collège de France Dersleri (1989-1992) (İletişim, 2015); Eril Tahakküm (Bağlam, 2014); Sanat Sevdası (Alain Darbel ile, Metis, 2011); Vârisler: Öğrenciler ve Kültür (Heretik, 2014); Bekârlar Balosu (Dost, 2010); Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar (Loïc Wacquant ile, İletişim, 2003); Pratik Nedenler (Kesit, 1995).