Geçtiğim Günlerden

Açıklama

Bakanlığı sırasında dünya klasiklerinin Türkçeye çevrilmesi ve Köy Enstitülerinin kurulmasıyla anılan hümanist şair, eğitimci, aydın siyaset adamı Hasan Âli Yücel Geçtiğim Günlerden adlı anılarının girişinde “bu küçük kitapta size hayatımın politikaya girinceye kadarki parçasını anlatacağım” diyor. Dedesi Ertuğrul fırkateyninin süvarisi Yarbay Ali Bey; büyükbabası Posta ve Telgraf Nazırı Hasan Âli Bey, anneannesi Ayşe Hanım, babası Ali Rıza Bey, annesi Neyire Hanım ve Habeş dadı Gülşen Bacı ile öğretmenler; okul arkadaşları, ilk kız arkadaş bu anıların en önemli kişileri. Yıllar sonra Milli Eğitim’in başına geçecek olan Hasan Âli Yücel’in mahalle mektebi, rüştiye diplomasını aldığı Mekteb-i Osmani ve Vefa İdadisi günleri; İkinci Meşrutiyet’in ilanı ve İttihat ve Terakki’nin iktidara gelişi anne babasından gizli uçurtma uçurmaya giden bir çocuğun gözünden anlatılıyor.

Çocukluk ve gençlik günlerinin şarkıları, marşları, manileriyle süslenen anılar arasında yer yer bakanlık ve siyaset günlerine yapılan göndermeler anlatıya renk katıyor. Hasan Âli Yücel’in kitaba çizdiği çerçevenin dışında kalan birkaç yazısı ile Japonya eski büyükelçilerinden Hüsrev Gerede’nin Ertuğrul fırkateyni şehitleri için yazdığı bir yazı da fotoğraflarla birlikte ekler bölümünde yer alıyor.

Hasan Âli Yücel (1897-1961) İstanbul’da 16 Aralık 1897’de doğdu. Mekteb-i Osmani, Vefa İdadisi, Darülmuallimin-i Âliye’de (Yüksek Öğretmen Okulu) öğrenim gördü. 1922’de öğretmenliğe başladı. 1932 yılında Dolmabahçe’de toplanan Dil Kurultayı’nın ardından Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin (Türk Dil Kurumu) etimoloji kolu başkanlığına getirildi. 28 Aralık 1938’de Milli Eğitim Bakanı oldu. 7 yıl 5 ay süren bakanlık döneminin Milli Eğitim Bakanlığı’nın
en parlak dönemlerinden olduğu kaydedilir. Üniversite reformu, Köy Enstitülerinin kurulması; Tercüme Bürosu’nun kurularak dünya klasiklerinin Türkçeye çevrilmesi; resmi ve telifli ilk Türkçe ansiklopedi olan Türk Ansiklopedisi’nin ön çalışmaları bu dönemde gerçekleşti. Devlet Konservatuvarı’nın kurulmasında; Türkiye’nin UNESCO’ya girişinde, Üniversiteler Yasası’nın çıkartılmasında önemli katkıları oldu. 5 Ağustos 1946’da Milli Eğitim Bakanlığı görevinden istifa ederek gazeteciliğe döndü. 1956’da Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nı kurdu ve yönetimini üstlendi. 26 Şubat 1961’de vefat etti. Şiirlerini Dönen Ses, Sizin İçin, Dinle Benden adlı kitaplarında topladı. Başlıca eserleri arasında Goethe – Bir Dehanın Romanı, Davam, Hasan Âli Yücel’in Açtığı Davalar ve Neticeleri, İyi Vatandaş İyi İnsan, Hürriyet Gene Hürriyet, Pazartesi Konuşmaları, Kıbrıs Mektupları, Hürriyete Doğru, Edebiyat Tarihimizden ve Felsefe Dersleri yer alır.

Ek bilgi