Top 3.Baskı

Açıklama

“Top”Gulam Hüseyin Sâedi TOP’un arka planında, İran’da Meşrutiyet’e geçişin sancılı dönemini ele alır. Roman, Kazakların topu Muvel’de bir tepeye çıkarmasıyla başlar.Korkan köylüler mağaralara saklanırken ana karakter Haşim Hoca, kendi çıkarlarının peşinde iki taraflı, tehlikeli bir oyuna kalkışır. Kazaklar, obalılar, hoca ve köylülerle oradan oraya taşınan top; oynanan oyunların, değişen hedeflerin ve tarihsel çerçevede İran’da meşrutiyeti yok eden totaliter güçlerin metaforudur. Nihayet hocanın çevirdiği dümenleri fark eden köylüler birleşerek topu ele geçirir. Sâedi, çekilen eziyetlere neden olan hocaya halk eliyle topu doğrulturken, halka da birlik olmadan sonuca ulaşılamayacağını söylemek ister.Sâedi’nin tarihi bir olayı, büyülü gerçekçiliği kullanarak sanatsal bir ürüne dönüştürdüğü Top, İranlı aydın ve sanatçılar için de her dönem referans verilen eserlerin başında yer alır.Bir toplumun sanatı, o toplumun tarihinin gerçek tanığıdır. Gulam Hüseyin Sâedi toplumsal olaylara, değişimlere ve siyasi meselelere hızla tepki verir, onları sanatsal formlara aktarırdı. Nesim Haksar – “Sâedi Sâedi’yi Anlatıyor”Yazarlığıyla haklı bir şöhret kazanan Sâedi, İran Yazarlar Birliği’nin kurucuları arasında yer alır. Fars dilinde herkesi şaşırtacak eserler ortaya koyar; ancak Türk aksanıyla konuştuğu Farsça, onun İranlı Türk kimliğine dair izleri hep diri tutar.Devrimden sonra da ülkesi ve insanları için benzer kaygılar taşıyan yazar, eski iktidara karşı olduğu gibi bu yeni iktidara da karşıdır. Şah döneminde siyasi düşünceleri nedeniyle sık sık hapse girip çıkan, işkenceler gören yazar, İslami rejim döneminde de sakıncalı piyadedir. Ölüm tehditleri almaya başlayınca bir yıl kaçak hayatı yaşar, ardından da yakın arkadaşlarının ısrarı ile Paris’e gitmeyi kabul eder. Ancak orada da huzur bulamaz; zira hem iktidar hem kendilerini “militan” olarak adlandıran yurtdışındaki aydınlar, eleştirel tavrının keskinliği nedeniyle kendisine düşman olur. Bir yerde, “Vatandan ayrılık beni öldürecek” diyen Sâedi, “Ben yazarak ayakta duruyorum” diyerek Paris’te hayatta kalmasını yine yazıya borçlu olduğunu dillendirir.

Ek bilgi