-
Deneme ve İnceleme
Kurşunkalem Portreler
Enis Batur, “özel ansiklopedi”sinin ilk ürünlerini gazete ve dergilerde yayımlamaya 1984’te başladı; o dönemde kullandığı genel üst-başlık, “İnsanlar, Sokaklar ve Şeyler”, bir bakıma tasarısının, girişiminin ana odaklarını gösteren bir anahtar…
-
Kadın
Foucault ve Derrida’da Feminizm ve Ayırım
Yirminci yüzyılın ikinci yarısında toplumsal yaşama ilişkin alışkanlıklarımızı ve değerlerimizi sorgulamamızı sağlayan Michel Foucault kadınların özgürleşme hareketi için neler düşünüyor? Temelinde dilin bulunduğu tüm kurumları altüst eden bir yaklaşım geliştiren…
-
Roman
Perinin Sarkacı
“Sen şu anda orada oturmuş güzelim gözlerini bu satırlar üzerinde kaydırırken şunu bilmen gerekir ki okuduğun sayfanın tam aksinde çok acayip bir peri oturmuş, senin şu anda okuduğun satırları yazıyor.”Bir…
-
Deneme ve İnceleme
Gönderen: ENİS BATUR
Aztekler mektuplarını neye,nasıl yazar, neyle, nasıl gönderirdi? Eskimolar mektup yazmak mı, bizim gibi mi yazarlar mektuplarını? Karıncaların PTT merkezi var mıdır? Güvercinler taşıdıkları mektupları okurlar mı? Ölüler kendi aralarında yazışır…
-
Parapsikoloji
Bilmeceler (Kehanetler)
Vincili hezarfen kahinin karamsar kehanetleri…Rönesans’ın büyük ustası Leonardo da Vinci’nin yalnızca aynada okunabilen ters yazısıyla ünlü defterlerine yazdığı bilmeceler, “muamma”lar, kehanetler… La Gioconda’nın ressamından kötümser, aykırı bir söylem.
-
Deneme ve İnceleme
Yazboz
Coğrafyamızda bulunmuş en eski kafatası iki milyon yaşında. İlk yazı örnekleriyle altı bin yıl öncesinde karşılaşıyoruz. Katlanmış sayfalardan oluşan elyazması kitaplara İsa’dan sonra rastlanıyor. Noktalama işaretlerini ilk kez Bizanslı bir…
-
Roman
Romantik Hareket / Seks, alışveriş ve roman
Romantik Hareket’te Alain de Botton bir aşk ilişkisinin başlangıcından bitişine kadarki gelişimini keşfediyor, bu keşif sırasında sanat ve aşkın doğasına ilişkin düşüncelerini paylaşıyor okurlarla. Reklamcı Alice ile bankacı Eric arasındaki…
-
Deneme ve İnceleme
Elma: Örgü Teknikleri Üzerine Bir Roman Denemesi
Elma, 10 yaşını tamamladı. Dalından düştüğü günlerde başı dertten kurtulamadı: İhbar edildi, mahkemeye verildi, okurdan iki yıl boyunca alıkoyuldu, bu nedenle “İfade Özgürlüğü Ödülü”yle nişanlandı. Yazarı, yayıncısı, avukatı ödünsüz direndiler,…
-
Anı ve Anlatı
Zilif
Oruç Aruoba’dan “mürekkep = kan” denklemine yaklaşan bir mektup-kitap: Bir sonraki gece olmayabilecekken, bıçak sırtında yazılmış, bıçak gibi bir metin.
-
Deneme ve İnceleme
Kediler Krallara Bakabilir
Enis Batur’un “Özel Ansiklopedisi”nin bu ilk kitabı, 1990’da yayımlandığından bu yana tiryakilerini yaratmış bir deneme toplamı: Aşk, Okul, Tütün, Kütüphane, Brigitte Bardot, Kediseven Sokağı, Balkon, Asansör, Gaudi, Eldiven gibi pek…
-
Kadın
Erkek Doğrama Cemiyeti Manifestosu
Erkek Doğrama Cemiyeti Manifestosu’nu (SCUM Manifest) politik bir metin olarak değil, bir sanat eseri, o yılların Amerikan toplumunun ve kültürünün acımasız bir eleştirisi olarak okumak gerekir. Kaleme aldığı manifesto kadar…
-
Roman
Kadınlar Okulu
Aşkın gözleri kör eden efsunu sönümlendiğinde herkes kendi yoluna gider, kendi hikâyesini anlatmaya koyulurmuş. Sırlar, arzular ve bilinmezliğin ortasında yepyeni patikalar oluşur, yeni denizlere yelken açma vakti gelirmiş.Kadınlar Okulu, genç…
-
Deneme ve İnceleme
Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu – Salâh Bey Tarihi: 2
Yeryüzünün belli başlı mitolojik kentlerinden biri İstanbul, kentin şahdamarı Beyoğlu. Her yiğidin harcı değil böyle zorlu bir konuyu kuşatmak. Salâh Birsel’in boşuna en ünlü kitabı olmamıştır: Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu,…
-
Deneme ve İnceleme
Seyahat Sanatı
Kitaplarıyla yaşamın çeşitli kavramlarına yepyeni bakışlar kazandıran Alain de Botton, bu kez “seyahat etmeyi” yatırıyor masaya. Farklı şehirleri, farklı yazarların hayali rehberliğinde gezerken, yolculuğun büyüsü kentlerin kokularına karışıyor.Alain de Botton,…
-
Roman
Kravat
Nedir Kravat? Maktûlu kaybolmuş, dolayısıyla faili meçhul bir cinayet anlatısı mı? Cumhuriyet tarihinin, kravat takmayı zorunlu kılanlarla kravat takmayı reddedenler arasındaki kıyasıya mücadeleden ibaret olduğunu savunan bir siyasal yorumu mu?…
-
Anı ve Anlatı
Boğaziçi Şıngır Mıngır – Salâh Bey Tarihi: 3
Boğaziçi, Dünya Coğrafyasının en güzel kesitlerinden biri. Doğanın, Tarihin ve Şimdiki Zaman’ın benzersiz bir alaşımı. Üzerine çok şey yazıldı iki bin yıldır, ama Salah Birsel’in Boğaziçi Şıngır Mıngır’ı başka: Günün…
-
Roman
Zorlu Bir Kış
Kaçmayı planladıkları labirenti inşa eden farelerin, yani Oulipo’cuların elebaşlarından Raymond Queneau’nun her metni sıradanlığın büyüsünü yansıtır. Alelade bir olayı 99 farklı hikâyeye dönüştürdüğü Biçem Alıştırmaları edebi tahayyülde yeni bir pencere…
-
Eleştiri
Biçem Alıştırmaları
Ünlü Oulipo akımının kurucularından, Fransız edebiyatının önemli ismi Raymond Queneau’nun Biçem Alıştırmaları, doğurduğu illüstrasyonlar, kabareler, tiyatro oyunları, başka yazarlarca yapılan ekler, ilham verdiği yapıtlarla çağdaş edebiyatın klasiklerinden biridir. Sıradan bir…
-
Felsefe
Felsefenin Tesellisi
Felsefenin Tesellisi gündelik hayatta karşımıza çıkan sorunlar için rahatlıkla felsefeye başvurabileceğimizi kanıtlıyor. Alain de Botton, her bölümde bir filozofun yaşamından ve yazdıklarından yola çıkarak ayrı bir sorunu ele alıyor: Toplum…
-
Deneme ve İnceleme
Sergüzeşt-i Nono Bey ve Elmas Boğaziçi – Salâh Bey Tarihi: 4
Sergüzeşt-i Nono Bey, Salâh Bey Tarihi’nin en gözüpek kitabı bana kalırsa. Deneme sanatının şimdiden bir klâsiği. Üslûbun billûrlaştığı, ritmin tırmandığı, sözün gücünün atmosferi kapladığı bir serüven. Salâh Birsel’in bu kitapla,…
-
Öykü ve Hikaye
Bir Dakikalık Öyküler
Çağdaş Macar edebiyatının önemli isimlerinden İstván Örkény tarafından ustalıkla kaleme alınmış bir kara mizah örneği olan Bir Dakikalık Öyküler, öncelikle okura zaman kazandırdığı için kısa olmakla birlikte çok değerlidir. Öyküler,…
-
Deneme ve İnceleme
İstanbul – Paris – Salâh Bey Tarihi: 5
İstanbul-Paris hattı, Batılılaşma hareketleri bağlamında, son 150 yıl içinde en önemli ekseni oluşturmuştur. Önce Osmanlı aydınının, sonra da muhalif Türk aydınını, edebiyatçısının, sanat adamının gözünde özgürlüğe açılan yolun simgesiydi bu…
-
Mizah
Kara Mizah Antolojisi
Gülünecek bir şey yok, oysa gülüyoruz. Üstelik: Gülüyoruz, ama canımızı acıtıyor gülmek. Bütün renklerden gülüyoruz, bir de siyah, simsiyah bir gülüşümüz var. André Breton, Kara Mizahı “aydın kişinin teklüksü” sayıyor….
-
Deneme ve İnceleme
Acının Antropolojisi
Acı, insanı hastalıklara karşı uyaran bedensel bir işlev midir, yoksa mevcut işlevlerin hasarı bağlamında ortaya çıkan karmaşık bir olgu mu? Hem bedensel hem de duygusal sonuçlarıyla kültürel bir izlek midir,…
-
Deneme ve İnceleme
Kütüphane – Bir Başka Labirent Öyküsü
Bir kütüphane kurmaya başladınız. Daha farkında değilsiniz: Orası size ait, içinde bir tek sizin kapalı kalacağınız, yaşadığınız sürece çıkış kapısını bulamayacağınız bir hapishane. Oradan geliyor bu küçük kitap.Oraya gitmek için.
-
Roman
Tiffany’de Kahvaltı
1940’lı yılların New York’unda hareketli cemiyet hayatı öğleden sonra barlarda içilen martinilerle başlar, Tiffany’de edilen şampanyalı kahvaltılarla son bulurdu. Bu renkli hayatın ilginç simalarından Holly Golightly, küçük dairesinde erkek arkadaşları…
-
Roman
Futbol Ateşi
Sonraları kadınlara nasıl âşık olduysam, futbola da öyle âşık oldum: Ansızın, açıklanamaz bir şekilde, üzerine kafa yormadan, getireceği acı ve kafa karışıklığını bir nebze bile düşünmeden.11 yaşında bir çocuğun ayrı…
-
Deneme ve İnceleme
Romanın Hazırlanışı 1: Yaşamdan Yapıta
XX. yüzyılın önde gelen denemeci, eleştirmen ve göstergebilimcilerinden Roland Barthes’ın (1915-1980) College de France’taki son derslerini ve son seminerlerini (1978-1979/1979-1980) içeren Romanın Hazırlanışı, aynı zamanda onun kültür, yazın ve öğretim…
-
Deneme ve İnceleme
Gövde’m
Özel Ansiklopedi’sinin bu yedinci kitabında, kendi gövdesinden öteki gövdeye uzanan ana ve ara yollara açılıyor Enis Batur. Anatomi dersinden yapışık ikizlere, şeytan tırnağından osuruğa, hasta gövdeden olmadık gömülme törenlerine sıçrıyor….
-
Deneme ve İnceleme
Mutluluğun Mimarisi
Mutluluğun Mimarisi, Kuzey Avrupa mimarisinden Japon ve İslam mimarisine kadar dünyanın farklı yerlerinde ortaya çıkmış ve kabul görmüş mimari üslupları daha yakından tanımanızı, mimari ile felsefe, psikoloji politika gibi alanlar…
-
Roman
Satranç Ustası Don Sandalio’nun Romanı
Yaşamın karmaşıklığını başarılı bir şekilde yansıtan satranç tahtasının başında Don Sandalio adında usta bir oyuncu vardır. Don Sandalio, vezirin, kralın, atın ve hatta piyonların bile onları hareket ettiren insanlardan daha…
-
Roman
Elmanın Suçu
Uluslararası bir suç örgütü, sofistike bir şef, kasa uzmanı bir hırsız ve profesyonel çete üyelerini dahi heyecanlandıran büyük bir iş…Yaşlı bir adam, bir tecavüz zanlısı, bir mühendis, bir katil… Havana’dan…
-
Gezi
Antigoni’den Burgaz’a – Küçük Bir Adanın Hikayesi
Sel Yayıncılık, Tarihe Tanıklık dizisine Burgazadası ile devam ediyor. 1960’lara kadar Rum ağırlıklı yapısını sürdüren Burgazadası, bu tarihten sonra çesitli nedenlerle hızlı bir değişime uğradı. Rum aileler, işyerlerini elden çıkarıp…
-
Roman
Cantatrix Sopranica L. ve diğer bilimsel yazılar
Perec, yeri geldiğinde değerli kadın ses sanatçılarının üzerine domates atılması deneyinin sonuçlarını göstermek için nörofizyolojist veya İputupi Adası’ndaki kelebeklerin melezleşmesini incelemek için böcek uzmanı, yeri geldiğinde iki büyük adamın arkadaşlığının…
-
Roman
Kabul Edilmiş Dualar
Seçkin kurguları ve kendine has biçemiyle Amerikan edebiyatının yenilikçi ve sarsıcı kalemi Capote’nin, yaşamı boyunca heybesinde biriktirdiklerini ürkütücü görkemi ve karanlığıyla ortaya koyduğu bir son roman Kabul Edilmiş Dualar.Orta yaşlarında…
-
Öykü ve Hikaye
Alope’nin Odası
Alope’nin Odası, çok zengin bir birikimin, dil zevkinin, zeka ve duyarlılık arasında ustaca kurulmuş bir dengenin ürünü.Konur ErtopMehmet Güreli’nin Alope’nin Odası’na gelince… O da kendi labirentlerinden süzüyor anlatımını. Yazı dallarınının…