Deneme ve İnceleme

Ya Hafız, ya Kebikeç! Uzun, çok uzun zaman, önce, zamanın yavaş aktığı o kadim günlerde kitapların zamana direnmesini sağlamak büyük meseleydi. Binbir zahmetler Hint’ten, Semerkant’tan gelen kağıtlara hattatlar göz nurunu…

…. sofra, bir bakıma göğe aittir. Yeryüzüne
serilmektedir, ama semavîdir.
Gök, insanın ruhu, arz ise bedenidir.
Yani sofra, ruhtan bedene,
Rahman’dan nefse lütfedilmiş olandır.

Sarı ayrılığın rengidir… Sarı gül vermez sevenler birbirine… Taksilerin de rengi sarıdır. Hiçbir yolcusu çok uzun kalmaz içinde.

‘Günlük Ateşler’de Necat Çavuş nesrinden kırk yedi adet gazete yazısı ilk defa bir arada. Duygularının saflığı, rüyâlarının temizliği, hayâllerinin ve düşüncelerinin berraklığı ile düne, bugüne ve yarına bakan yazılar.

Oysa insan, kelimelerini yitirmiş bir üryan olarak cennetten sürülmeye mahkum edilmişti. Hem Rab, kendisini insanlığın hatta ondan da öte âlemlerin Rabbi olarak ilan etmemiş miydi?

Kıymetli Okuyucu,
Elindeki eser, ciddi bir emeğin ürünü. Tanıtıma konu olan eserler belirlenirken yelpazenin geniş olması için azamı gayret gösterildi. Her coğrafyadan ve her düşünceden isimlere yer verilmeye çalışıldı.

İçimde kalan son bir umut ışığını söndürdüğün günün ertesi.Hala uzak kentlerin kaldırımlarını ezmeye mahkum bıraktığın yerdeyim.

Enis Batur, “özel ansiklopedi”sinin ilk ürünlerini gazete ve dergilerde yayımlamaya 1984’te başladı; o dönemde kullandığı genel üst-başlık, “İnsanlar, Sokaklar ve Şeyler”, bir bakıma tasarısının, girişiminin ana odaklarını gösteren bir anahtar…

Aztekler mektuplarını neye,nasıl yazar, neyle, nasıl gönderirdi? Eskimolar mektup yazmak mı, bizim gibi mi yazarlar mektuplarını? Karıncaların PTT merkezi var mıdır? Güvercinler taşıdıkları mektupları okurlar mı? Ölüler kendi aralarında yazışır…

Enis Batur’un “Özel Ansiklopedisi”nin bu ilk kitabı, 1990’da yayımlandığından bu yana tiryakilerini yaratmış bir deneme toplamı: Aşk, Okul, Tütün, Kütüphane, Brigitte Bardot, Kediseven Sokağı, Balkon, Asansör, Gaudi, Eldiven gibi pek…

Yeryüzünün belli başlı mitolojik kentlerinden biri İstanbul, kentin şahdamarı Beyoğlu. Her yiğidin harcı değil böyle zorlu bir konuyu kuşatmak. Salâh Birsel’in boşuna en ünlü kitabı olmamıştır: Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu,…

Bir kütüphane kurmaya başladınız. Daha farkında değilsiniz: Orası size ait, içinde bir tek sizin kapalı kalacağınız, yaşadığınız sürece çıkış kapısını bulamayacağınız bir hapishane. Oradan geliyor bu küçük kitap.Oraya gitmek için.

Özel Ansiklopedi’sinin bu yedinci kitabında, kendi gövdesinden öteki gövdeye uzanan ana ve ara yollara açılıyor Enis Batur. Anatomi dersinden yapışık ikizlere, şeytan tırnağından osuruğa, hasta gövdeden olmadık gömülme törenlerine sıçrıyor….

“Hâneberduş, evi sırtında gezene yakıştırılmış sıfat. Bu kitabın denemelerini farklı kentlerden, evlerden, masalardan çekip çıkardım. Yaşarken ve yazarken, an geliyor, bütün ikâmetgâh belgelerine sırtını çeviriyor kalem.”Enis Batur, “Kediler Krallara Bakabilir”…

Yeni Roman’ın kurucusu ünlü Fransız yazar ve yönetmen Alain Robbe-Grillet, yirmi beş yıllık arkadaşı Fransız denemeci, eleştirmen ve göstergebilimci Roland Barthes’ı bir edebiyat adamı olarak niçin sevdiğini bu kitapta yer…

Enis Batur, bu kitaba Usame bin Ladin’in öldürüldüğü gecenin sabahında başladı. 11 Eylül 2001 sabahına dönerek. İki sabah arası, sayısız hareketli ve hareketsiz görüntüyü belleğimize doldurdu yazılı ve görsel medya:…

Türk edebiyatında varoluşçu çizginin en önemli temsilcilerinden Ferit Edgü, yapıtlarında olması gereken’in çağrısıyla değişmeyende değişeni, dilde, yeni’den, yeni bir ses olarak yaratır. Gündelik gerçeklik ile modern yazın dünyasını sentezleyerek dilde…