-
Siyaset ve Politika
Demokrasinin Ötesinde
Bugün muhafazakârın, cumhuriyetçinin, milliyetçinin ve dahi sosyalistin “demokrat” olduğu bir dünyada yaşıyoruz. Bu dünyada “eylemek” değil “seçim yapmak” kutsanıyor. Her tür eleştiriden muaf olan demokrasi, kendini kusuruyla, yani hiçbir zaman…
-
Roman
Sert Çocuklara Sert Oyuncaklar – Öyküler
Edebiyatın son yıllarda öne çıkan isimlerinden Will Self’in yazını Laurence Sterne, Flann O’Brien, Roald Dahl, Anthony Burgess ve William S. Burroughs gibi yazarlarla karşılaştırıyor, kimi edebiyat eleştirmenleri ise “James Joyce’un…
-
Deneme ve İnceleme
Ve Günler Yürümeye Başladı
Galeano’dan her güne bir masal değil, her güne bir gerçek.Bir takvim formatında yazılan Ve Günler Yürümeye Başladı, 1 Ocak’tan 31 Aralık’a her gün için yakın tarihte ya da eski çağlarda…
-
Deneme ve İnceleme
Ferit Edgü, Varoluş ve Bireyleşme
Türk edebiyatında varoluşçu çizginin en önemli temsilcilerinden Ferit Edgü, yapıtlarında olması gereken’in çağrısıyla değişmeyende değişeni, dilde, yeni’den, yeni bir ses olarak yaratır. Gündelik gerçeklik ile modern yazın dünyasını sentezleyerek dilde…
-
Sanat
Yeni Sanat Tarihi – Eleştirel Bir Giriş
1960’lı yıllardan günümüze yoğun bir dönüşüm geçiren alanlarından biri de sanat tarihi. Sosyoloji, psikoloji, felsefe gibi farklı alanlardan daha çok beslenmeye başladıkça biçim ve üslup temelli yaklaşımlardan giderek uzaklaşan sanat…
-
Eleştiri
Kapital’i Sahnelemek: Birinci Cilt Üzerine Bir Yorumlama
Her kriz, küresel kapitalizmin yapısının, ona yön verdiğini iddia edenlerin de kavrayışlarını aştığını gösterirken, Marx’ın Kapital’ini yeniden gündeme getiriyor. Kendi çelişkilerini ve krizlerini, ancak bunları genişletme yoluyla “aşan” bu karmaşık…
-
Sosyoloji
Kentsel Devrim
“Mekân”ı toplumsal analizin merkezine alan ilk eser olan, Henri Lefebvre’in Kentsel Devrim’i, toplumsal, politik ve ekonomik yönleriyle ele alınan kent ve kentleşme konusundaki çalışmalar kadar, sosyoloji, Marksist analiz ve radikal…
-
Felsefe
Kültür ve Materyalizm
Dil, tarih, politika ve edebiyat gibi konularda sunduğu önemli yaklaşımlarıyla kültürel çalışmalar alanının önde gelen isimlerinden Raymond Williams, kültürel materyalizm kavramını geliştirdiği bu makalelerde, yoruma açık ve esnek bir metod…
-
Eleştiri
Gündelik Hayatın Eleştirisi II – Gündelik Hayat Sosyolojisinin Temelleri
Henri Lefebvre değişimin ve devrimlerin gerçek temeli olmayı sürdüren gündelik hayata odaklandığı üç ciltlik çalışmasının Gündelik Hayat Sosyolojisinin Temelleri isimli bu ikinci cildinde, konuyu incelemek için gereken yöntem ve teorik…
-
Anı ve Anlatı
Nezleli Karga – 1001 Gece Denemeleri
Türk edebiyatının özgün ismi Salâh Birsel, bir yılını yansıttığı günlük tadındaki denemelerinde yine daldan dala atlıyor, şiirlerin ve şairlerin, kitapların ve yazarların arasında dolanırken bazen kafasını kitaplığın rafına vuruyor, bazen…
-
Araştırma
Öteki Erkekler
Öteki Erkekler, ikili cinsiyet sisteminin kadınlık ve erkeklik hatlarını çizen, toplumsal cinsiyet duvarlarında oyuklar açan yedi trans erkeğin deneyimleri ile geçiş sürecinde olanların yararlanabileceği bir rehber ve konu üzerine başlıca…
-
Deneme ve İnceleme
Kitaplar ve Sigaralar
“Kitaplar, gerçekten de okuyucuların yakınmalarına neden olacak kadar pahalı mıdır?” Sıkça sorulan bu sorunun cevabını bu kez George Orwell arıyor. İşe elindeki kitapların envanterini çıkararak başlıyor ve sigaraya harcanan parayla…
-
Psikoloji
Çağımızın Nevrotik Kişiliği
Psikolojik rahatsızlıklar bizi ebedi bir mahkumiyete mi sürükler? Nevrotik bireyin, rahatsızlığının farkına varması ve iyileşmeye yönelik adımlar atması imkansız mıdır? Psikanaliz, nevrozlara genellikle bireyi özgür iradeden, eyleme yetisinden ve gelecek…
-
Sanat
Sanatçıların Hayat Hikâyeleri
Giorgio Vasari, İtalyan Rönesansı’nın belli başlı sanatçılarının hayat hikâyelerini yayımladığında, sanat tarihi disiplininin temellerini de attı. Vasari’nin kullandığı biyografik yöntem, asırlar boyunca sanat tarihi yazımına öncülük etti ve model oluşturdu….
-
Roman
Niç
Ekonomik ve siyasi krizlerin gündelik yaşamın her alanında hissedildiği, belirsizlik ve gerilimlerle dolu bir zaman… Dağların, ovaların, karların arasında tüm tekinsizliğiyle insanın üzerine çöken bir mekan… Sınırları, kaygıları, kabullenilmiş yalnızlığı…
-
Din
Acı Çeken Tanrı: Kıyameti Tersyüz Etmek
Din ve felsefe ile güncel politik yaklaşımlar arasında ne tür bağlantılar vardır ve bunlar ne şekilde geliştirilebilir? Slavoj Žižek ve radikal teolog Boris Gunjević, Acı Çeken Tanrı: Kıyameti Tersyüz Etmek’te…
-
Deneme ve İnceleme
Neden Yazıyorum
Edebiyat anlayışı hiçbir zaman politik düşüncelerinden ve gözlemlerinden ayrı düşünülemeyecek bir yazar olan George Orwell, Neden Yazıyorum’da bir araya getirilen denemelerinde, hemen her yazarın hayatının bir noktasında kendisine sorduğu ya…
-
Tarih
Pili Adrianupoleos’tan Edirnekapı’ya
Unutulmuş Bir Bizans Semtinin HikâyesiOrhan Türker önceki çalışmalarında bizi, bugün bu özelliklerini büyük oranda kaybetmiş ancak 20. yüzyılın ortalarına kadar geleneksel sosyal ve etnik yapısını koruyan, çokuluslu Osmanlı İstanbulu’nun Kurtuluş,…
-
Roman
Babaannemin Usturası
“Kendinebir hayat edinmen gerekiyordu. Edindin. Edindiğin hayata tahammül gösterebileceğini sanmıştın. Yanılmışsın.”Yalnızlığını kabullenmiş ve var olmanın yollarını arayan iki mutsuz insan karşılaştığında birbirinin sığınacak limanımı olur, yoksa alabora mı? Bu dünyada…
-
Sanat
Kimlikli Bedenler – Sanat, Kimlik, Cinsiyet
Kimlikli Bedenler – Sanat, Kimlik, Cinsiyet’te bir araya gelen yazılar, farklı dönemlerde üretilmiş, farklı türde yapıtlar üzerinden bedenin kimlik etrafındaki kültürel örüntülerine bakıyor. Sanatın ve sanat tarihinin kimlik olgusunun kurgulanma…
-
Tarih
Konstantinopolis Hipodromu-Oyunlar, Halk ve Politika
Gilbert Dagron, yaşayan en önemli Bizans uygarlığı tarihçisi. 1974’te yayımladığı “Bir Başkentin Doğuşu: Konstantinopolis”ten başlayarak, Doğu Roma’nın gizlerini sökme uğraşı verdi, halk hikâyeleri ve rivayet kültüründen ikona portre geleneğine, “büyük…
-
Deneme ve İnceleme
Hayvanlar Üzerine
Politik, oyunbaz, alet yapan, konuşan, bilen insan tanımlamalarının ortak endişesi, insanı diğer hayvanlardan ayıran özelliği bulmaktır. Uzun yıllarını iktidar ilişkileri ve kitlelerin davranış biçimleri üzerine düşünerek geçiren Nobel ödüllü Elias…
-
Deneme ve İnceleme
Son Modernler – Edebiyat Üzerine Denemeler I
Cemal Süreya, henüz 1970’lerin sonunda, Ataç’tan hareketle, Enis Batur’u “tam edebiyat adamı” olarak nitelerken bir zar atmıştı. 40 yıl içinde Batur yazı macerasının sınırlarını genişletmeyi sürdürdü; bir yandan da, Türk…
-
Anı ve Anlatı
İntihar
Édouard Levé, yirmi yıl önce intihar etmiş, belki hayali belki de gerçek çocukluk arkadaşına uzun bir mektup niteliğindeki İntihar’da, yaşamayı reddeden kahramanının gerçekçi bir portresini sunuyor. Yetenekleri, arzuları ve duyarlılıklarıyla…
-
Eleştiri
Lumpen Sözlüğü
Yerleşik bir jargon olan argodan çok ayrı bir dil lumpen dili. Kırla kent arasına sıkışıp kalmış insanların kodladığı bir dil bu. Yerleşik olmayan bir kültürün var ettiği bu dil, görünmez…
-
Felsefe
Kelliğe Övgü
Eski çağ yazın dünyasının dikkate değer ürünlerinden biri de “övgü” kitaplarıdır. “Övgü” kitaplarında bugün biz “yeniler”in yadırgayabileceği pek çok şeye methiyeler düzülmüştür. Övülen şey, çok kere, çoğumuzun övülmeye değer bulmayacağı,…
-
Roman
Kitap Evi
Hayatım kitapların arasında, ortasında geçti. Birkaçını yazdım, birçoğunu yaptım, daha çoğunu okudum, okumak için edindim, edinmek için elledim, sayfalarını karıştırdım, evimin duvarlarını kaplamalarından zamanla bir tür güvence duygusu yonttum. Neredeyse…
-
Eleştiri
Mekânın Üretimi
Mekânın Üretimi, büyük dava adamı ve teorisyen Henri Lefebvre’in başyapıtıdır. Mekân üzerine, mekânı düşünen, mekân felsefeleriyle tartışan, mekânın tarih içindeki yolculuğuna dair kavrayıcı ve kapsayıcı bir tarih yazımı sunan ama…
-
Roman
Nagazaki
Nagazaki’nin banliyösünde yalnız yaşayan Shimura-san’ın düzenli hayatı bir gün tuhaf bir biçimde değişir; evinde nesneler, esrarengiz bir şekilde yer değiştirip yiyecekler kayboluyordur. Bu bir hayaletin işi midir yoksa Shimura-san’ın sanrısı…
-
Deneme ve İnceleme
Paris’ten Cava’ya Yolculuk
Bu Cava yolculuğu, bir düş-ülkeye yapılmış bir düş-gezidir. “Çok okuyan değil, çok gezen bilir” demişler ya, Balzac’ta, asıl bilen duymasını bilendir.Yazar bu ustalığını göstere göstere konuşturup, her duyuyu tıka basa…
-
Deneme ve İnceleme
Yazmak Üzerine Notlar
Renard’ın günlüğünden damıtılmış; yazma işi, yazma eylemi ve yazarlığın güçlükleri üstüne seçmeler. Bir yazarın yazıya, dolayısıyla kendine bakışına ilişkin, nokta atışlarıyla, deneyimlerle, öğütlerle, ıskalamalarla örülmüş incelikli bir toplam. Alaycı bir…
-
Roman
“Ben”
Kimliğini yitirmiş bir yazar. Yoksa bir ajan mı? Otoriter rejimlerin tüm zihinlere sızan, vicdanları taşlaştıran yalnızlaştırıcılığı içinde hangisinin doğru olduğunu kim bilebilir ki? Herkesin birbirine bekçilik ettiği ama yine de…
-
Felsefe
Kaldırım Taşlarının Altında Kumsal Var
İsyanın şifrelerini ararken anayollardan sapıp arka sokaklarda dolanmanın vakti geldi. Sitüasyonist Enternasyonal tüm dünyada aktivist, sanatçı ve teorisyenleri etkilemeye devam etmesine rağmen ülkemizde henüz pek fazla tartışılmadı. Bu hareketin bıraktığı…
-
Deneme ve İnceleme
Yazının Sınır Boyuna Yolculuklar – Edebiyat Üzerine Denemeler II
Enis Batur, Edebiyat Üzerine Denemeler’in bu ikinci cildinde, Son Modernler’de başlattığı soruşturmayı farklı alanlara yayarak bir bölümü ilk kez burada kitaplaşan yazılarla derinleştiriyor. Çağımız yazarları arasındaki hısımlık ilişkileri, geliştirdikleri sınır…
-
Şiir
Köçekçeler – Bütün Şiirleri
“Denemeleriyle geniş bir tiryaki okur kitlesi yaratan Salâh Birsel, unutmamak gerekir ki özgün bir şairdi. Garip akımının, II. Yeni’nin, toplumcu şiirin kolektif atılımlar gerçekleştirdiği dönemlerin içinden kendi benzersiz şiirini kurarak…
-
Deneme ve İnceleme
Cin Kontrol Noktası
O gün derse Robin Williams girmedi. İntihardan kurtarmaya çalıştığı delikanlının filmi biter bitmez astı kendini. Ne yaşayan ne de ölü ozanlar kurtarabildi onu. Geriye sadece sıraların üstüne çıkma cesareti gösteren…