-
Deneme ve İnceleme
İnsanın Esas Gerçekliği: Tembellik
Hangi sistem olursa olsun çalışmanın kutsiyetini yerin dibine batıran ve tembelliği hak ettiği mertebeye çıkaran bir gerçekleşme arayışı…Yaygınlaşması umulan bireysel bir karşı çıkış, düzene sokulan bir çomak, redde dayalı bir…
-
Felsefe
Sanat Nedir
Bir sanat eserini sanat eseri kılan nedir? Ünlü düşünür ve sanat eleştirmeni Arthur C. Danto bunu “anlam” ve “cisimleşme” olmak üzere iki ana kriterin belirlediği, sanat seyircisinin de üçüncü kriter…
-
Deneme ve İnceleme
Oktay Rifat’a Doğru
Bu yıl, Oktay Rifat, doğumunun 100. yıldönümünde anılıyor. Enis Batur, yıllar önce “Türkçe Şiirin Doruğunda” konumladığı Oktay Rifat’ın şiirini bir defa daha okumaya girişti. Bu girişimden birkaç yeni yorum ipucunun…
-
Sosyoloji
Televizyon Üzerine
Pierre Bourdieu, bu kitapta gündelik hayatın neredeyse merkezine yerleşen televizyonun felsefi, politik ve sosyolojik anlamları üzerine düşünüyor; iktidar ilişkilerinin uzantısı ve aracı olarak medyanın kanaat üretme mekanizmalarını çözümleyerek, medyanın asli…
-
Anı ve Anlatı
Asmalımescit 74 (Bohem Hayatı)
Geçen yüzyılın başında İstanbul’da doğup büyüyen Fikret Adil, “bohem” kavramının içini gerçek anlamda dolduran bir yaşam sürmüştür. Üstelik bunları yazıya dökmesiyle yalnızca bir “Fikret Adil Kitaplığı” oluşturmakla kalmaz gayriresmi bir…
-
Roman
Körleşme
Dünya edebiyatının başyapıtlarından biri olduğu tartışmasız kabul edilen Körleşme, Almanya’da edebiyatın, politikanın kirli gölgeleri altında yitip gitmeye yüz tuttuğu bir dönemde yazılmıştır. Ancak, Elias Canetti kurguladığı zaman ve mekân, kullandığı…
-
Deneme ve İnceleme
Latin Amerika’nın Kesik Damarları
Topraklarındaki zenginlikler nedeniyle yüzyıllardır kesintisiz bir şekilde yağmaya ve saldırıya maruz kalan Latin Amerika’nın hikâyesi; bütün insanlığın güç ve iktidar ilişkilerinin, emperyalist politikaların, savaş gerekçelerinin ve bütün bunlar karşısında mayalanan…
-
Deneme ve İnceleme
Bedrufi’nin Nefesi
Hayat belki de gecikmiş karşılaşmaların büyüsü üzerine kuruludur. Bazen hiç tanımadığınız bir ses, bir kelime, beklentinin olmadığı, umutsuzlukların derinleştiği yerlerde çıkar karşınıza, değişik alanlara götürür sizi. Bazen yıllarca saklandığı bir…
-
Biyografi ve Otobiyografi
Neden – Bir Değini
Thomas Bernhard otobiyografik beşlemesinin ilk kitabı Neden ? Bir Değini’de orta ve lise öğrenim döneminde yaşadıklarını son derece çarpıcı bir biçimde yansıtıyor. Doğal güzellikleri faşist ve Katolik yapısıyla gölgelenen Salzburg’da…
-
Deneme ve İnceleme
İnsanın Taşrası
Elias Canetti’nin İnsanın Taşrası başlığını taşıyan ve kendine has bir yazın türü geliştirdiği “Notlar”ı, kaleme aldığı tüm diğer yapıtları gibi, giderek daha çok körleşen bir dünyada bilinçli yaşamaya çalışan insanoğlunun,…
-
Deneme ve İnceleme
Otoportre
Édouard Levé, bir tür intihar güncesi tuttuğu çarpıcı ve derin anlatısı İntihar’da olduğu gibi yine benliğinin tüm ayrıntılarını, iç dünyasının bütün dehlizlerini sakınmasızca paylaştığı Otoportre’de kendi canını almaya götüren yolun…
-
Roman
Hindi’nin Ruhu
Edebiyat dünyasında yok sayılmış, bütünüyle unutulmuş bir yazar: Hasan Cahit Doğanay. Ve onun mecalsiz yığınların insafına terk edilmiş romanı Hindi’yi anlamaya, anlaşılır kılmaya çalışan bir başka yazar. Roman içinde roman,…
-
Anı ve Anlatı
Bir Savaş Vardı
Dünya edebiyatına damga vuran eserlerinde keskin gözlem gücü her satırda hissedilen John Steinbeck, İkinci Dünya Savaşı tüm şiddetiyle sürerken New York Herald Tribune muhabiri olarak çeşitli cephelerde savaşı izleme ve…
-
Deneme ve İnceleme
Gandhi ya da Hint Kirazının Gölgesinde – 1001 Gece Denemeleri
Şair ve deneme yazarı Salâh Birsel, Türk edebiyatının önde gelen ustalarındandır. Günlük konuşma dilinde pek az bilinen sözcük ve deyimleri tedavüle sokmakla kalmaz, kendi yarattığı ilginç deyişleri de sıkça kullanarak…
-
Deneme ve İnceleme
Simültane Cinnet
Enis Batur ve Yiğit Bener; şanlı edebiyat tarihimizin asr-ı kâbusu Latin elifbalı yılların faydasız eserler verdikten sonra hafızalardan silinmiş, kitabevi raflarından kaybolmuş iki edip müsveddesi…Bu müşterek kaleme alınmış risalelerini, bir…
-
Deneme ve İnceleme
Karanlıktan Işık Yontanlar – Sanat Üzerine Denemeler III
Yüzyılımız, bir önceki yüzyılın daldığı bir uykunun kâbusunu görüyor hâlâ. Sanayi Devrimi’nin, Teknoloji Devrimi’nin yarattığı kırılmalar, Sanat’ın akış düzenini altüst etmeye yetmişti: Hüner ve ustalık hızla “makina”nın hışmına uğramış, fotoğraftan…
-
Deneme ve İnceleme
Uzaktaki
Çağdaş Amerikan edebiyatının önemli temsilcisi Jonathan Franzen konuşmalar, denemeler ve kitap eleştirilerinden oluşan bu derlemeyle çok yönlülüğünü bir kez daha ortaya koyuyor. Kitap eleştirisinden modern teknolojinin topluma etkilerine, yaban kuş…
-
Siyaset ve Politika
On Yedi Çelişki ve Kapitalizmin Sonu
Kapitalizm bir krizden ötekine tökezleyerek ilerlemeye devam mı edecek, yoksa yıkıcı dinamikler barındıran çelişkiler yüzünden sona mı erecek? Bu soru her geçen gün daha da yakıcı bir hal alıyor. Dünyanın…
-
Roman
Mumsema Han
İstanbul’da turizmin ve ticaretin merkezleri: Eminönü, Kapalı Çarşı, Tahtakale, tarihi hanlar… Tarihsel önemleri, estetik değerleri bakımından pek çok kez mercek altına alınmış mekânlara, bu kez bir kumaşçı yamağı bambaşka bir…
-
Deneme ve İnceleme
Saatin Gizli Yüreği
Elias Canetti İnsanın Taşrası başlığıyla derlenen notlarının ikinci cildi Saatin Gizli Yüreği’nde nehir-roman tarzını benimseyerek, düşünsel deneyimlerle yaşamın gerçekliği arasındaki derin ve sağlam bağlar örüyor. Varlığın bütünselliğine ulaşan bu notlarda…
-
Şiir
Çimen Yaprakları
Çimen Yaprakları, Amerikan edebiyatının yapıtaşlarından biridir. Whitman, bu ölümsüz eserinde işçilerin, kadınların, kölelerin, sıradan insanların hikâyelerini destansı bir anlatıya dönüştürmüş, eşitlikçi fikirlerini şiire yansıtarak döneminin edebiyat anlayışında büyük bir kırılma…
-
Sosyoloji
Gündelik Hayatın Eleştirisi III – Moderniteden Modernizme (Gündelik Hayatın Meta-Felsefesi)
Henri Lefebvre’nin üç ciltlik başyapıtı Gündelik Hayatın Eleştirisi’nin Giriş ve Gündelik Hayat Sosyolojisinin Temelleri başlıklı ilk iki cildinde yazar iktidar ilişkilerinin, meta fetişizminin ve yabancılaşmanın her gün yeniden üretildiği, buna…
-
Biyografi ve Otobiyografi
Kiler – Bir Kaçış
Thomas Bernhard otobiyografik beşlemesinin ikinci kitabı Kiler – Bir Kaçış’ta, önünde uzanan yolu reddedişinin hikayesini anlatıyor bu kez. Kendisinden çok şey beklenen, geleceği parlak lise öğrencisinin yalnızca iki seçeneği vardır:…
-
Roman
Dünyanın Bütün Sabahları
Bir usta. Sainte Colombe. Çalgısıyla insan sesindeki tüm tınıları çıkarabildiği söyleniyor. Karısının ölümüyle iyiden iyiye içine, müziğine kapanan bu adam, köşesinde iki kızıyla birlikte yaşıyor. Bir öğrenci çalıyor bir gün…
-
Deneme ve İnceleme
İntermezzo (Bohem Hayatı)
Sofralar, sohbetler, gazinolar, kumpanyalar, barlar, hususiler… Tiyatro, resim, şiir, sergiler, açılışlar ve davetlerle dolu gündelik hayat. Fikret Adil bugün artık çok uzaklarda kalan bohem bir İstanbul’u Asmalımescit 74’ün ardından nüktedanlığı…
-
Roman
Ciğer – Dört Loblu Yüzey Anatomisine Sahip Bir Organ
Çağdaş İngiliz edebiyatının aykırı kalemi, farklı üslubuyla kendi yolunu açan ödüllü yazar Will Self’in bu dört öyküsünün ortak noktası, farklı hastalık ve çöküş halleriyle iç organlarımızın en büyüğü olan karaciğer….
-
Deneme ve İnceleme
Sözcüklerin Bilinci
İnsan kavramını tüm uluslardan ve ırklardan bağımsız şekilde ele alan Elias Canetti’nin, tanıklık ettiği dünyayı müthiş bir zekayla irdeleyen ve güncelliğini asla yitirmeyen denemeleri, onun bir filozof ve bir yazar…
-
Roman
Samuel Beckett’a Göre Arıcılık
Şiir, roman, deneme, oyun türünde pek çok önemli esere imza atan ve grotesk edebiyatın öncü isimlerinden kabul edilen Samuel Beckett, özel hayatı ve kişisel özellikleriyle ön plana çıkmaktan imtina etmiş,…
-
Roman
Merhamet
Afro-Amerikan edebiyatının gelişmesine ve görünür kılınmasına büyük katkı sunan Nobel ve Pulitzer ödüllü yazar Toni Morrison, bu kez Amerika’da köle ticaretinin palazlandığı, insan hayatının hiçe sayıldığı, özgürlüğün bir kavram olarak…
-
Öykü ve Hikaye
Yükşehir
Özgür Çakır, ilk öykü kitabı Yükşehir’de varolma çabasını, inancı, her türlü zorluğa rağmen hayatı anlamlı kılma inadını yalın bir dille ifade ederken, gündelik olanın içinde yitip gitmeye yüz tutan ayrıntıları…
-
Anı ve Anlatı
Son Sözler
1997 Ağustosu’nda aramızdan ayrılan William S. Burroughs son dönemlerinde sadece günlük tutuyordu. Ömrünün son dokuz ayında tuttuğu günlüklerin derlendiği Son Sözler’de kedilerinden doktorlarına, yazar ve sanatçı dostlarından uyuşturucu kullanımına, keza…
-
Siyaset ve Politika
Neoliberalizmin Kısa Tarihi
Burjuva iktisatçıların ve politikacıların iddialarına karşın, ne ülkeleri refaha kavuşturma, ne de ekonomik krizleri ortadan kaldırma iddiasını gerçekleştirebilen neoliberalizm, hâkim sınıfların iktidarını pekiştirmeye ve emekçileri daha beter bir sefalete sürükleme…
-
Araştırma
Modernizmin Serüveni – Bir “Temel Metinler” Seçkisi 1840 -1990
Rimbaud’nun “mutlaka modern olunmalı” sloganıyla, Meschonnic’in “modernizm iyileşilmesi gereken bir hastalıktır” saptaması arasına giren 150 yıl içinde yeryüzü kültürü, Batıdan Doğuya, Kuzeyden Güneye modernist bakışın egemenliği altında yaşadı.Enis Batur, temel…
-
Sanat
Yeni Etkiler
“Sevgili F…,Seni yine bu kötümserlerin, müntehirlerin, akıl hastalarının dünyasına alıp getirdiğim için üzgünüm! Strindberg’i de, bu bitmek bilmez mektupta onu izleyecek diğer şair ve düşünürleri de çok iyi tanıdığını biliyorum.”…
-
Roman
Göğün Mavisi
Savaşın gölgesinde faşizm karanlığına adım adım sürüklenen Avrupa’da insan doğasının en yaban arzularına savrulan; sanrılar, kâbuslar ve aşırılaşmış cinsel deneyimlerin ortasında, ruhunu en az dış dünyası kadar kirleterek nihilistçe bir…
-
Deneme ve İnceleme
Öteki Pusula – Sanat ve Edebiyat Üzerine Denemeler IV
İnsan, tek başına ıssız bir adaya düşerse, ilk işi canını kurtarmanın yolunu aramaktır; okumayı yazmayı aklından geçiremez. Kör cahil değilse, hemen Robinson Crusoe’yu düşünecek, onun neler yapmış olduğunu anımsamaya çalışacaktır….